3000 Yıllık Tarihi Topraklar Frig Vadisi

Frig Vadisi Kütahya, Afyonkarahisar, Eskişehir üçgeninde, ‘‘phrygia Epiktetus’ ’(Küçük Frigya) dağlık yerleşimi olarak tanımlanan bölge, bugün ‘‘Frig Vadisi’’ adıyla anılmaktadır. İl sınırları içerisinde, merkeze 7 kilometre uzaklıktaki Yeni Bosna Köyü‘nden başlayıp, Kütahya’ya 54 kilometre uzaklıktaki Ovacık Köyü’ne kadar ilin doğusu boyunca uzanan alan; Sabuncupınar, Söğüt, İnli, Sökmen, Fındık ve İncik mağaralarının bulunduğu kuzey bölüm ile daha güneydeki Ovacık köyü, İnlice Mahallesi ve çevresini kapsar.

Frig Vadisi Hakkında Kısa Bilgi

Kütahya’nın doğusunda eski bir yanardağ olan Türkmen Dağı‘nın tüfleriyle örtülü olan Frig yaylaları; M.Ö. 900-600 yılları arasında Frigler tarafından yurt  edinilmiş. Volkan tüfünün kolay işlenebilir bir kayaç olması Friglerin bunları oyma ve yontma yoluyla çeşitli amaçlarla kullanmalarını sağlamıştır. O dönemden ana tanrıça Kybele’ ye adanmış açık hava tapınakları, sunaklar ve kaya mezarları ile savunma ve barınma amaçlı pek çok yapı günümüze ulaşmıştır. Daha sonra Roma ve Bizanslıların da yerleştiği bölgedeki kilise ve şapellerde, kök boyalı haçlar, meander motifleri, yazı ve fresk izleri hala seçilebilmekte. Frigler ve Bizanslar tarafından kayalar oyularak yapılan, ‘‘Deliktaş Kalesi’’ ve ‘‘Penteser Kalesi’’ denilen doğal kaleler yer almaktadır.

Frigler Hint-Avrupa kökenli oldukları halde kısa bir süre içinde Anadolululaşmışlar ve bir yandan İon öbür yandan Geç Hitit etkileri altında kalmış olmakla birlikte özgün ve Anadolulu bir kültür oluşturmuşlar. Friglerin maden ve ağaç işçiliğinde, dokumacılıkta ürettikleri eserler İon piyasasında beğeni kazanmış ve bu ustalar tarafından taklit edilmiş.

Frig Vadisi Gezilecek Yerler

Aslına bakarsanız Frig vadisinde her gördüğünüzü gezmeye kalkarsanız buradan en az 1 hafta ayrılamazsınız.

Eğer bizim gibi kısıtlı vaktiniz varsa sizler için özellikle görülmesi gerekenleri şu şekilde sıralayabilirim ;

* Aslanlı Mabed
* Kümbet
* Gerdek Kaya
* Yazılı Kaya Midas Anıtı
* Yapıldak Kale
* Aslankaya
* Emre Gölü
* Üçler Kayası
* Aslantaş & Yılantaş
* Avdalaz Kalesi
* Ayazini Kilisesi
* Memeçkaya kilisesi

Bizim en sevdiğimiz açıkçası Midas Anıtı Yazılıkaya oldu

Frig kaya fasadlarının en görkemli örneği olan Yazılıkaya 17.00 m yüksekliğinde, 16.50 m genişliğindedir. Anıtın sol üst kısmında, düzleştirilmiş ana kaya üzerindeki Frigce yazıtta geçen Midai kelimesinden dolayı anıta bu ad verilmiştir. Yöre halkı ise üzerindeki yazıtlar nedeni ile anıtı Yazılıkaya olarak adlandırmış. Günümüzde her iki isimle de anılıyor.

Tepe akroteri karşılıklı iki daire parçasından oluşur. Alınlık ve cephe duvarı geometrik motiflerden oluşan zengin bir bezeme ile süslüdür. Anıt’ın merkezinde kapıyı simgeleyen büyük bir niş yer alır. Burası dinî törenler sırasında içine tanrıça Matar’ın heykelinin yerleştirildiği en kutsal bölümdür. Anıtın üzerinde Frigce yazıtlar vardır. Birinci yazıt, anıtın sol üst kısmında, düzleştirilmiş ana kaya üzerine kazınmıştır. 1936 ve 1937 yıllarında, anıtın önünde arkeolojik kazılar yapılmıştır. Ana kayanın üzerinde yer yer 3 m kalınlığa ulaşan dolgu toprağın altından kuzeye doğru meyilli bir avlu (17 mx19 m), hemen güneyinde sütunlu bir galeriye ait ana kayaya oyulmuş düzgün bir taban ile 4 adet sütun kaidesi gün ışığına çıkartılmıştır Doğu-batı doğrultusunda uzanan galeri, batı yönde büyük nişle sınırlanmaktadır. Araştırmacılar burada bir anıtsal fasad, üzeri açık bir avlu ve bir sütunlu galeriden meydana gelen, Ana Tanrıça Matar’a adanmış büyük bir açık hava kült kompleksi bulunduğu görüşünde birleşmektedir.

Büyük Yazılıkaya dışında 2 tane daha yazılı anıt bulunmaktadır. Bunların dışında Tören yolu, Sümbüllü Anıt, sarnıç, kral tahtı ve büyük bir alana yayılan bir akropol bulunuyor.

Frig Vadisi Hakkında Öneriler

• Öncelikle konaklama konusunda uyarmak isterim bölgede konaklama tesisi oldukça az eğer sıcak bir mevsimde giderseniz kamp yapabilirsiniz otel seçenekleri sadece şehir merkezlerinde var.

• Yine aynı şekilde benzin istasyonu bulmak da sıkıntı olabilir araçla gezecek olanlar bunu düşünerek hazırlıklı gitmelerine fayda var.

• Bakkal, market, restoran durumları da biraz sıkıntılı tedarikli gidilmeli.

• Yön ve bilgilendirme tabelaları oldukça yetersiz ve bölgede telefon çoğunlukla çekmiyor gitmeden çevrimdışı haritanızı indirip gideceğiniz noktaları işaretlemenizi öneririm.

• Çoğunlukla yürüyerek gezeceğiniz için zemin yapısını göz önünde bulundurularak rahat bir yürüyüş ayakkabısı tercih edebilirsiniz.

• Kış aylarında gidecekseniz mutlaka kalın kıyafetler alın bölge oldukça soğuk olabiliyor.

Frig Vadisi’nde Kamp Yapılır mı?

Vadide yer alan Frig yolu rotası çok uzun olduğundan dinlenmek için en sık tercih edilen konaklama kampcılıktır.. Frig yolu üzerinde Ayazini’nde bulunan Şerife Teyze’nin Yeri’nde çadırını kurabileceğin bir kamp alanı var. Ayrıca Frig evleri olarak bilinen yerler mevcut. Bu evlerin bulunduğu alanlarda çadır kurabilirsiniz.

Frig Vadisi’ne Nasıl Gidilir?

Kütahya, Afyonkarahisar, Eskişehir üçgeninde yer alır. Frig Yolu’nun 3 ayrı rotası Yazılıkaya-Midas Antik Kenti’nde birleşmektedir. Yazılıkaya-Midas Antik kentinin mesafeleri

Ankara ile 296 km,

Eskişehir ile 75 km,

Afyon ile 121 km,

Kütahya ile 85 km,

Bursa ile 163 km,

İstanbul ile 312 km’dir.

Frig Vadisi çok geniş bir alana yayıldığından görmeniz gereken yapılar da bazen birbirlerinden km’lerce uzakta olabiliyor. Frig Vadisinde; Frig’lerin kullandığı 506 km’lik yürüyüş yolu ve bisiklet rotaları var.7

Bir sonraki yazıda buluşmak üzere yolunuz açık olsun sevgiler.

Ayrıca Eskişehir Çifteler Sakaryabaşı (Sakarıbaşı) Dalış Rehberi yazımızı okumak için tıklayın.